“Het wordt geen gemakkelijk 2009.” Tom van Walsem, één van de directeuren/eigenaren van Limax heeft niet veel woorden nodig om zijn verwachtingen voor het huidige champignonjaar kenbaar te maken. Op de Fruit Logistica 2009 in Berlijn gaf hij zijn visie op de internationale champignon- en compostmarkt.
“In 2007 leek de situatie voor de Nederlandse sector te verbeteren, maar wij waarschuwden toen al voor te groot enthousiasme. Tijdelijk was er door omstandigheden – groene schimmel was in die zin goed voor de markt – sprake van minder champignonaanbod, maar structureel is er in Europa een teveel aan champignons en compost.
Dit bleek weer in 2008. De eerste twee maanden zagen we goede opbrengstprijzen. De sterke koers van de zwoty hielp de Nederlandse champignontelers, en de Polen richtten zich meer op de markten in het oosten. De Nederlandse concurrentiepositie leek bovendien te verbeteren door sterk gestegen kostprijzen voor de Poolse producenten. Maar in de loop van het jaar namen de problemen met groene schimmel af, en verloor de zwoty veel van zijn waarde. Een sterkere euro ten opzichte van zwoty doet de concurrentiedruk vanuit Polen weer toenemen”, aldus Van Walsem.
Hij geeft aan waar het werkelijke probleem schuilt: “We hebben per saldo gewoon teveel productiecapaciteit, ook qua compost. Veel composteerders, zowel in Polen als in Nederland hebben hun capaciteit vergroot, of zijn daar nog mee bezig. Walkro en CNC proberen nog veel compost in Polen af te zetten. Deze gerichtheid op het vergroten van de productie bij veel spelers op de markt veroorzaakt een structureel probleem.”
Het Europese promotieplan, aangezwengeld door CNC, kan volgens Van Walsem slechts ten dele soelaas bieden, omdat een eventuele, verhoopte stijging van de consumptie als gevolg van promotie gelijk weer ingevuld zal worden. “Frans Brienen zet zwaar in op het promotieplan, en terecht. Het begin is er en de aanpak lijkt prima. Er is de afgelopen jaren veel te weinig communicatie richting consument gegaan, en het plan kan zeker bijdragen aan meer afzet en een tijdelijke marktopleving.” Van Walsem vindt het echter gevaarlijk om dergelijke promotie, hoe goed ook, als de zaligmakende oplossing van het probleem te zien.
Limax en andere handelaren willen best bijdragen, al heeft de Nederlandse handel zich nog niet definitief achter het promotieplan geschaard. “Het laatste voorstel van Brienen is dat de handel gestaffeld qua handelsvolume zou moeten bijdragen aan de promotiegelden. Voorts dienen sommige zaken eerst beter te worden uitgewerkt, bijvoorbeeld het borgen van exclusiviteit van het logogebruik en kwaliteitsgaranties.” Onderscheidend vermogen vindt hij belangrijk voor eventuele deelname van Limax. Binnenkort wordt daar verder over gesproken.
Voor de toekomst ziet Van Walsem uiteindelijk meer in marktregulering. “Het reguleren, beperken van de Europese productie van champignons en compost zou wenselijk zijn om de sector gezond te maken, maar dat ligt erg moeilijk, is wellicht een utopie. Er is wel sprake van marktsanering, maar dat is iets wat de sector overkomt. Er heeft al veel sanering plaatsgevonden en er zal ook nog verdere sanering plaatsvinden, en op zich is dat ook onvermijndelijk/nodig, maar zodra de markt maar ietsje interessanter dreigt te worden, springt iedereen weer massaal in het gat.” Volgens Van Walsem wijst niets erop, dat die conjuncturele trends, die in golven van productieoverschotten resulteren, snel doorbroken zullen worden.
Over de ontwikkelingen binnen de internationale Limax groep, die naast handel ook activiteiten op het gebied van compost, productie en personeel ontplooit, toont Van Walsem zich tevreden. “We doen het gewoon goed. De concurrentie is hard, de prijzen staan onder druk en er zijn nieuwe obstakels in de vorm van verpakkingsbelasting, valutaproblematiek en het afschaffen van kwaliteitsvoorschriften, wat alles alleen maar méér complex maakt, maar ik geloof in de kracht van dit bedrijf.”
In het verleden heeft Limax, samen met Banken, menigmaal een lans gebroken voor het behoud van degelijke kwaliteitsvoorschriften. Logisch dat hij niet blij is met het afschaffen van deze voorschriften op Europees niveau. “Minder regels, dat klinkt goed, maar minder regels betekent niet automatisch minder problemen. De ‘zwakkere broeders’ krijgen hierdoor meer ruimte, je kunt in principe op het etiket zetten wat je wilt. De consument kan niet meer blind varen op een Klasse I aanduiding. De grote retailers en goede handelshuizen hebben de afgelopen jaren hard gewerkt om de kwaliteit hoog te houden, en deze partijen zitten zeker niet te wachten op het afschaffen van nauw omschreven kwaliteitseisen. Je kunt de markt niet op álle punten zijn gang laten gaan.”
Limax stond voor de tweede keer op de Fruit Logistica. Tevreden? “De beurs staat heel goed aangeschreven en veel van onze klanten zijn aanwezig. Voor ons betekent de FL dan ook vooral relatiebeheer. Er vindt weinig acquisitie plaats, maar het is fijn om veel relaties op één plek te ontmoeten, kennis te maken met innovaties en bovendien een kijkje te nemen buiten je eigen bedrijf en je eigen sector.”
