Kwekerij Kemmeren uit het West-Brabantse Rijsbergen werd op maandag 27 februari vereerd met een bezoek van Minister Henk Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het komt niet zo vaak voor dat een minister op werkbezoek gaat naar een champignonkwekerij, maar de reden was eigenlijk al even bijzonder.
Het echtpaar Kemmeren kreeg uit handen van de minister namelijk het eerste Fair Produce certificaat uitgereikt, en was daar zichtbaar trots op. “Het is voor ons een hele eer dit certificaat op deze manier te krijgen,” aldus Bert Kemmeren, “maar het maakt het eigenlijk ook erg mooi. Mijn vrouw Angelique en ik zijn er trots op dat we dit certificaat nu ontvangen, omdat het aangeeft dat wij ons personeel fatsoenlijk betalen en behandelen. Dat vinden wij heel normaal, maar er zijn andere bedrijven die dat anders oplossen. Moeten zij zelf weten, maar ik zou niet anders willen. Ook uit het oogpunt van eerlijke concurrentie mag ik hopen dat de minister ook eindelijk gaat optreden tegen bedrijven waar het niet zo goed geregeld is.”
“Goed ondernemerschap” Na aankomst op het bedrijf gaat de minister snel naar binnen, en neemt uitgebreid de tijd om met het ondernemersechtpaar van gedachten te wisselen. Tijdens de lunch in de kantine worden Bert en Angelique Kemmeren nog bijgestaan door CNC voorzitter Frans Brienen om op alle vragen van Kamp over de Nederlandse champignonsector antwoord te kunnen geven. Brienen geeft aan dat de oogstkosten bij een normale bedrijfsvoering op handoogstbedrijven zeker bij 50% van de totale kosten liggen, en de minister vindt dat bedrijven die voldoen aan de richtlijnen van Fair Produce uitblinken in goed ondernemerschap. Na de lunch krijgt Kamp nog een rondleiding door de kwekerij, waarbij het hem opvalt hoe groot de champignons zijn die de Kemmerens produceren. Bert legt het verschil tussen ‘reuzen’ en ‘middels’ uit, en vertelt ook dat de aandacht voor zijn bedrijf en de stichting Fair Produce groot is, getuige het feit dat het eerste interview over het certificaat al om half 6 die ochtend werd gegeven aan NOS radio.
Publiciteit Hierna volgt, midden in de werkgang, de officiële uitreiking van het ingelijste certificaat van de stichting Fair Produce. Het gezin Kemmeren, niet gewend aan alle aandacht, poseert wat onwennig voor de camera’s, maar de minister, en ook Fair Produce voorzitter Bart Jan Krouwel, zijn zichtbaar in hun nopjes met alle media-aandacht. In een eerder interview in vakblad “Paddestoelen” gaf Krouwel al aan hoe belangrijk publiciteit is voor deze zaak, en ministerieel bezoek is dan natuurlijk uiterst welkom. Na dit bezoek aan de kwekerij verplaatst een gedeelte van het gezelschap zich naar ’s Hertogenbosch voor een vervolgbijeenkomst in het gebouw van ZLTO. Ook hier is veel pers aanwezig, maar ook handelaren en telers willen graag weten wat nu de laatste stand van zaken is met betrekking tot Fair Produce.
Verantwoordelijkheid
De opening van de bijeenkomst wordt voor de gelegenheid verzorgt door de directeur van ZLTO, Elies Lemkes-Straver, die een investering in arbeid altijd de moeite waard vindt. Onafhankelijk voorzitter van de stichting Fair Produce Bart Jan Krouwel spreekt van een mijlpaal in het korte bestaan van de stichting . “Deze bijeenkomst en het gebeuren op het bedrijf vanmorgen tonen aan dat we op de goede weg zijn. Het vaderschap van Fair Produce wordt door velen geclaimd. Dat zal me een zorg zijn, zolang onze stichting succesvol is.” Krouwel vindt overigens wel dat er nog een lange weg te gaan is. “Het proces is traag en stroperig. Deze publiciteit gaat overigens zeker helpen, er zijn intussen 4 telers gecertificeerd. Er heerst helaas een enorme verdeeldheid in de sector, er is wantrouwen jegens Fair Produce, er zijn bedrijven die de hakken in het zand zetten. Supermarkten moeten ook hun verantwoordelijkheid nemen, maar vragen zich te vaak af bij wie de bal ligt. Het is een hell of a job, maar we moeten dit voor elkaar krijgen.” De minister, ook aanwezig, is de volgende spreker en legt uit dat de controles strenger gaan worden voor bedrijven die zich niet aan de regels houden. “17% van de inspecties die wij doen als ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) leveren illegale activiteiten op. Slechte arbeidsomstandigheden, illegale werknemers. Ik ga dit niet langer accepteren. De straffen die wij gaan uitdelen gaan flink omhoog, en bedrijven zullen hun deuren moeten sluiten bij de 3e overtreding van de wet op arbeid en vreemdelingen. Bedrijven gaan ook een tewerkstellingsvergunning nodig hebben voor Bulgaren en Roemenen. Geloof mij, we gaan fraudeurs 1 voor 1 aanpakken, omdat de sector ondermijnd wordt door knoeiende ondernemers.”
Financiering Na deze duidelijke taal komt de directeur Coöperatie en Duurzaamheid van de Rabobank Dirk Duijzer aan het woord. Hij vraagt om steun vanuit de sector, maar wil ook een punt maken. “Een nieuwe bedrijfsfinanciering in de champignonsector is in de toekomst alleen nog mogelijk indien het betreffende bedrijf voldoet aan de richtlijnen van Fair Produce. Dat betekent een keurmerk of iets gelijkwaardigs. Lukt dit niet, gaan wij de samenwerking beëindigen. Recente uitspraken van de Raad van State geven ons in deze gelijk, omdat de RvS stelt dat arbeidsconstructies illegaal zijn. De sector zal zich ook moeten afvragen of het voortbestaan van een bedrijf alle middelen heiligt.” Simone Hertzberger, hoofd kwaliteit en productduurzaamheid van Ahold Europa, wil zover niet gaan. “Wij voeren ongeveer 30.000 producten, die allen moeten voldoen aan de Europese regelgeving. Wij zullen dan ook geen Fair Produce keurmerk op de champignonbakjes zetten die in de Albert Hein winkels liggen. Dat heeft voor ons geen toegevoegde waarde. In de contracten met onze leveranciers staat duidelijk dat deze moeten voldoen aan de wet. En het dichten van de mazen in die wet, daar gaan wij niet over.”
Limburg
In de forumdiscussie die volgt, wordt vooral geprobeerd door minister Kamp en Fair Produce voorzitter Krouwel om het standpunt van Ahold wat te bewegen. Kamp en Krouwel vinden dat AH meer verantwoordelijkheid moet nemen. Ko Hooijmans van LTO vakgroep Paddenstoelen is hier ook een voorstander van, en wil het FP logo in de bakjes met champignons laten stansen. Kamp heeft het ook nog over uitzendbureaus: “Het aantal malafide uitzendbureaus, al dan niet opgezet door teeltbedrijven om de Nederlandse wet te omzeilen, wordt in 2 jaar teruggebracht naar 0. Daar ga ik voor!” Op het einde van de middag worden er nog 2 FP certificaten uitgereikt aan Limburgse bedrijven. Hans Voet uit Kessel-Eik en Coen Verkooijen uit Ospel krijgen uit handen van Krouwel een keurmerk. Een 4e bedrijf is in middels ook gecertificeerd, maar wenst voorlopig anoniem te blijven. Een enerverende dag, met name voor de familie Kemmeren maar ook voor de stichting Fair Produce, neemt na een buffet in het restaurant van ZLTO een einde. Klik hier voor een fotoserie.
