Op donderdag 25 mei 2023 is “champignon-icoon” Jan Pijnenborg op 82-jarige leeftijd van ons heengegaan. Op 1 juni hebben familie, vrienden en kennissen in besloten kring afscheid van hem genomen in de aula De Nieuwe Ooster in Amsterdam.
Jan Pijnenborg, in binnen- en buitenland een bekende naam in de champignonsector, is jarenlang dé voorman geweest van deze sector. Hij gaf sturing aan deze relatief kleine agrarische sector, die in de loop der jaren uitgroeide tot een sterke bedrijfstak. Door krachten te bundelen op het gebied van grondstoffenproductie, maar vooral ook door het stimuleren van onderzoek en onderwijs m.b.t. de teelt van champignons. Hij heeft op een geheel eigen wijze deze sector mede sterk en belangrijk gemaakt.
Jan Pijnenborg komt in 1968 in dienst van CNC als directie-assistent en wordt in de jaren ’70 adjunct-directeur bij de Coöperatie CNC. Hij houdt zich in de beginjaren vooral bezig met het uitbouwen van het compostbedrijf in Milsbeek.
In 1981 neemt Jan de voorzittershamer van de Coöperatie over van Adriaan Veeken. In die functie gaat hij zich, naast de grondstoffenproductie, ook richten op de belangenbehartiging voor de Nederlandse kwekers. Belangenbehartiging in de brede zin van het woord: Jan zet zich volop in voor onderzoek, onderwijs, afzet, promotie en voor een gemeenschappelijke CAO voor de champignonsector. Hij weet steeds een goede mix te behouden binnen zijn taak als coöperatie- versus sectorvoorzitter, waarbij een stevige coöperatie met een sterk compostbedrijf de basis was voor het optimaal behartigen van de telersbelangen.
Jan is altijd een voorvechter geweest voor onderzoek en onderwijs. “Met gedegen onderzoek en innovatie ben je de concurrentie altijd een stapje voor”, was zijn motto. Dat de Nederlandse champignonteelt jarenlang zowel nationaal als internationaal een vooraanstaande rol heeft gespeeld, is mede te danken aan het Proefstation voor de Champignoncultuur in Horst, waarvan Jan Pijnenborg de bestuursvoorzitter was.
Voor een bedrijfstak in ontwikkeling is goed onderwijs onontbeerlijk en Jan Pijnenborg wist dat als geen ander. Jarenlang heeft hij als voorzitter van het CCO in Horst de champignonvakschool samen met de toenmalige directie weten uit te bouwen tot een instituut van wereldformaat. Nagenoeg alle Nederlandse champignonkwekers hebben de vakopleiding op deze school gevolgd en ook met de internationale opleidingen kreeg de vakschool wereldwijd bekendheid.
Als zoon van een veilingdirecteur wist Jan Pijnenborg hoe belangrijk afzet is voor een sterk groeiende bedrijfstak. De afzet via de veilingen werd met zijn brede contacten en de sterke belangenbehartiging flink gestimuleerd en voor de moeilijkere afzetperiodes kon het conservenbedrijf Lutèce in Velden ingezet worden, waarin CNC ook een belang had. Dankzij zijn vele contacten en brede kennis werd de afzet van champignons naar het buitenland sterk vergroot.
Met zijn lidmaatschap van de GEPC wist Jan een sterke lobby op te zetten voor de Nederlandse sector op internationaal vlak door middel van het verzamelen van kennis en data over productie en afzet van champignons binnen Europa. Verder werden er met Nederland als belangrijke motor Europese promotiecampagnes opgestart.
In 2000 werd de belangenbehartiging losgekoppeld van de coöperatie vanwege de in de loop der jaren ontstane verandering in het aanbod van compost op de Nederlandse markt. Hierover zei hij tijdens zijn afscheid in 2000 “Er is de onveranderlijke noodzaak tot veranderen, de noodzaak om de lessen uit het verleden en de beloftes van de toekomst voortdurend te herzien”. Na zijn afscheid van de champignonsector heeft hij nog vele jaren samen met kinderen en kleinkinderen volop kunnen genieten van het leven.
Namens iedereen die Jan Pijnenborg dankbaar is voor zijn enorme inzet en betekenis voor de champignonsector wensen we zijn dierbaren veel sterkte met dit grote verlies.
Door Frans Brienen, voorzitter CNC van 2000-2012
