Onlangs presenteerde de ABN AMRO bank haar visie op de toekomst van de champignonteelt in Nederland, tegelijk met de visie van de bank op andere agrarische sectoren. Hieronder vindt u een samenvatting.
De champignonteelt wordt gekenmerkt door schaalvergroting. Het areaal champignons is gedurende de afgelopen tien jaar met 28% gekrompen, terwijl het aantal bedrijven zelfs met tweederde is afgeno-men. Snijbedrijven telen door mechanisatie gemiddeld op een vier keer zo groot areaal dan plukbedrijven.
Trends en ontwikkelingen
De productie laat een wisselend beeld zien met een dip in 2010. Naast areaalontwikkelingen vormen de kwaliteit van de compost en ziekten belangrijke invloedsfactoren op de productie. Op langere termijn staat de export van champignons onder druk. Verse champignons worden in continentaal Europa afgezet, terwijl verwerkte champignons mondiaal worden verhandeld. Sterke concurrentie vanuit Polen (vers en conserven) en China (conserven) en een licht lagere Europese consumptie zijn de belangrijkste oorzaken van de exportdaling. De concurrentie vanuit Polen is vooral sterk door de lagere arbeidskosten. Tevens wordt de Poolse concurrentiekracht bepaald door de koers van de Poolse zloty. De productie in Polen wordt echter belemmerd door minder moderne productiefaciliteiten en een minder goed ontwikkelde infrastructuur. Daarnaast is er niet altijd voldoende compost van een goede en constante kwaliteit beschikbaar. De distributie van verse champignons verloopt in de EU veelal via het supermarktkanaal, waarbij grote volumes en een constante kwaliteit van belang zijn. Grote en goed georganiseerde plukbedrijven profiteren hiervan.
De visie van ABN AMRO
Investeringen in schaalvergroting, automatisering en nieuwe teelttechnieken blijven een belangrijke strategie in de champignonteelt, die leidt tot een hogere productie en een verlaging van de kostprijs. In 2012 kunnen de champignonprijzen licht aantrekken door vraagherstel. Op de versmarkt wordt de concurrentie uit Polen kleiner, doordat Polen de export meer richt op andere Oost-Europese landen. De voorraden van de conservenindustrie zijn voor een deel afgebouwd, waardoor in dit segment ook ruimte ontstaat voor prijsherstel. De continue productie van een goede kwaliteit compost tegen een aantrekkelijke prijs is in 2012 lastig, doordat er onvoldoende paardenmest beschikbaar is en stro relatief duur is. Op de lange termijn is de uitgangspositie van de Nederlandse champignonteelt volgens ABN AMRO goed. Op de industriële markt dragen mechanisering, een grote productie per vierkante meter, een uniforme en hoge kwaliteit en een goed georganiseerde verwerkende industrie hieraan bij. Op de versmarkt is Nederland in staat op ieder moment een kwalitatief goed en uniform product aan te bieden. De hoge arbeidskosten vormen een belemmering voor de Nederlandse productie. Een breed en diep assortiment, verschillende sorteringen, bewerkingsvormen en verpakkingen tezamen met productontwikkeling en marketing werken afzetbevorderend. Aandacht voor duurzaamheid en arbeid blijft de komende jaren randvoorwaarde voor het succes van de champignonteelt.
Er zijn in Nederland momenteel 160 bedrijven actief in de teelt van champignons. Hiervan zijn er 129 handoogstbedrijven en 32 snijbedrijven. Het totale areaal is bijna 700.000 vierkante meter, en de export van verse champignons bedroeg in 2011 69.520 ton.
Na een dip in 2010 is de productie van champignons in 2011 weer hersteld en bedroeg 250.000 ton. Areaalontwikkelingen, de kwaliteit van compost en ziekten zijn belangrijke factoren die invloed hebben op de productie.
